โครงการวิจัย

โครงการวิจัย “การจำแนกชนิดตุ๊กแกสกุลย่อย Gekko (Gekko) ในประเทศไทยด้วยวิธีทางสันฐานวิทยาและพันธุศาสตร์โมเลกุลเพื่อใช้ในการจัดการอนุรักษ์” มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสัณฐานวิทยาของตุ๊กแกสกุลย่อย
เกกโก Gekko (Gekko)  ในประเทศไทย 2) ศึกษาพันธุศาสตร์โมเลกุลของตุ๊กแกสกุลย่อยเกกโก และ 3) วางแผนการอนุรักษ์ตุ๊กแกสกุลย่อยเกกโกในพื้นที่สำคัญของประเทศไทย เนื่องจากประเทศไทยซึ่งอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง รวมไปถึงสัตว์เลื้อยคลานซึ่งเป็นกลุ่มสัตว์ที่มีผู้ให้ความสนใจน้อย ข้อมูลทางชีววิทยาของสัตว์กลุ่มนี้ยังมีน้อยเมื่อเทียบกับสัตว์มีกระดูกสันหลังกลุ่มอื่น ๆ เห็นได้จากรายงานวิชาการเกี่ยวกับการค้นพบชนิดใหม่อย่างต่อเนื่อง การศึกษาทางชีววิทยาของสัตว์เลื้อยคลานช่วยให้เราใช้ประโยชน์จากความหลากหลายทางชีวภาพบนฐานทรัพยากรธรรมชาติที่มี ตุ๊กแกเป็นสัตว์เลื้อยคลานอันดับกิ้งก่าและงู ประโยชน์ทางตรงคือนำมารับประทานเป็นอาหารและยา ส่วนประโยชน์ทางอ้อม ตุ๊กแกทำหน้าที่เป็นผู้ล่าในระบบนิเวศ เหยื่อที่กินส่วนใหญ่เป็นแมลงและอาจกินหนูขนาดเล็กซึ่งเป็นพาหะนำโรคและก่อความรำคาญให้กับมนุษย์ จึงมีหน้าที่สำคัญในการควบคุมประชากรเหยื่อไม่ให้มีมากเกินไป ปัจจุบันตุ๊กแกสกุลย่อยเกกโกในประเทศไทยมีรายงานอยู่ 6 ชนิด หลายชนิดเป็นสัตว์เฉพาะถิ่น มีการกระจายตัวแคบ เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ เช่น ตุ๊กแกประดับดาว (Gekko (Gekko) pradapdao) ถูกค้นพบเมื่อปี พ.ศ. 2564 ในพื้นที่เขาหินปูนจังหวัดลพบุรี โดยคณะสำรวจของผู้วิจัย (Meesook et al., 2021) ตุ๊กแกชนิดนี้ยังไม่มีรายงานการพบในพื้นที่อื่น เป็นตุ๊กแกชนิดใหม่ที่ค้นพบเมื่อไม่นาน ยังไม่มีข้อมูลทางพันธุศาสตร์โมเลกุล ตุ๊กแกอาจารย์วิโรจน์ (Gekko (Gekko) nutaphandi) ในประเทศไทยมีรายงานการพบตุ๊กแกชนิดนี้ที่จังหวัดกาญจนบุรีเท่านั้น (Bauer et al., 2008) ตุ๊กแกยักษ์เขียว (Gekko (Gekko) hulk) และตุ๊กแกป่าใต้ Gekko (Gekko) smithi) มีการกระจายตัวในภาคใต้ตอนล่างของประเทศไทย ส่วนตุ๊กแกสยาม (Gekko (Gekko) siamensis) มีการกระจายตัวในเขาหินปูนภาคกลาง ปัจจุบันถิ่นอาศัยของตุ๊กแกชนิดนี้กำลังถูกรบกวนอย่างหนักจากกิจกรรมของมนุษย์ จึงเป็นเรื่องเร่งด่วนที่ต้องศึกษาข้อมูลเพื่อวางแผนการอนุรักษ์ ในการศึกษาครั้งนี้ใช้ระยะเวลาทั้งสิ้น 1 ปี เก็บตัวอย่างตุ๊กแกสกุลย่อยเกกโกจากทั้ง 6 ภาคของประเทศไทยตามข้อมูลการกระจายตัวของตุ๊กแกที่มี พื้นที่ศึกษาได้แก่จังหวัดเชียงใหม่ ศรีสะเกษ สระแก้ว กาญจนบุรี ลพบุรี สระบุรี ตรัง สตูล ระนอง และนราธิวาส จากนั้นศึกษาข้อมูลสันฐานวิทยาเช่นการวัดความยาวลำตัว ความยาวหาง บันทึกสี ลาย สีตา จำนวน preanal pores และ lamella เป็นต้น ร่วมกับการศึกษาทางพันธุศาสตร์โมเลกุลโดยใช้ลำดับนิวคลีโอไทด์จากยีนในไมโทคอนเดรียลดีเอ็นเอจากยีน cytochrome c oxidase subunit I การศึกษาสันฐานวิทยาและพันธุศาสตร์โมเลกุลของตุ๊กแกสกุลย่อยเกกโก ผลจากการศึกษาเป็นข้อมูลที่ช่วยเรื่องการจำแนกชนิดตุ๊กแกด้วยวิธีการทางสันฐานวิทยาและพันธุศาสตร์โมเลกุลโดยมีตุ๊กแกบางชนิดที่ไม่เคยมีข้อมูลทางพันธุศาสตร์โมเลกุลมาก่อนเนื่องจากเป็นชนิดใหม่ เมื่อนำผลการศึกษาไปตีพิมพ์ในวารสารระดับนานาชาติ นักวิจัยชาวไทยและชาวต่างชาติจะสามารถเข้าถึงข้อมูลและวิจัยต่อยอดได้ รวมไปถึงเป็นข้อมูลพื้นฐานในการอนุรักษ์ตุ๊กแกโดยเฉพาะการอนุรักษ์ในพื้นที่อาศัยโดยให้หน่วยงานและชุมชนที่เกี่ยวข้องกับการกระจายตัวของตุ๊กแกมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ รวมไปถึงอาจมีการพบตุ๊กแกชนิดใหม่ของโลก

ผลงานตีพิมพ์ระดับชาติ

• -