โครงการวิจัย

ลักษณะทางสรีรวิทยา กาายวิภาคและรูปแบบของระบบสืบพันธุ์ในกวางเพศเมีย

Physiology, morphology and reproductive patterns in doe deer

รายละเอียดโครงการ

ปีงบประมาณ 2562
หน่วยงานเจ้าของโครงการ
ลักษณะโครงการ โครงการใหม่
ประเภทโครงการ โครงการเดี่ยว
ประเภทงานวิจัย โครงการพื้นฐาน
วันที่เริ่มโครงการวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2561
วันที่สิ้นสุดโครงการวิจัย (พ.ศ.) 30 กันยายน 2562
วันที่ได้รับทุนวิจัย (พ.ศ.) 1 ตุลาคม 2561
ประเภททุนวิจัย งบประมาณแผ่นดิน
สถานะโครงการ สิ้นสุดโครงการ(ส่งผลผลิตเรียบร้อยแล้ว)
เลขที่สัญญา
เป็นโครงการวิจัยที่ใช้ในการจบการศึกษา ไม่ใช่
เป็นโครงการวิจัยรับใช้สังคม ไม่ใช่
บทคัดย่อโครงการ ลักษณะทางสรีรวิทยา กายวิภาคและรูปแบบของระบบสืบพันธุ์ในกวางเพศเมีย สินีนาฎ เข็มบุบผา1 และจักรพงษ์ เมืองทรัพย์2 บทคัดย่อ การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เป็นข้อมูลพื้นฐานระบบสืบพันธุ์ของกวางเพศเมียทาง กายวิภาคที่มีข้อมูลมากระทั่งปัจจุบันน้อยมาก โดยเฉพาะกวางสายพันธุ์เขตร้อน ไม่ว่าจะเป็นกวางม้า กวางรูซ่า ลูกผสมเนื้อทรายและกวางดาวอินเดีย และลูกผสมกวางม้าและกวางรูซ่า ซึ่งการศึกษาในครั้งนี้ ใช้ตัวอย่างระบบสืบพันธุ์จากกวางที่ประกอบไปด้วยกวางสาว กวางตั้งท้องหลายครอก และกวางที่ตาย ในขณะตั้งท้อง อายุระหว่าง 3- 8 ปี รูปแบบของระบบสืบพันธุ์ในกวางได้ถูกศึกษาหลายรูปแบบและวิธี พบว่า ความยาว กว้าง หนาและน้ำหนักของรังไข่ซ้ายและขวามีความแตกต่างกัน รังไข่ข้างซ้ายค่อนข้าง จะมีขนาด และน้ำหนักมากกว่ารังไข่ข้างขวาอยู่เล็กน้อย บ่งชี้ว่ามีการทำหน้าที่ได้มากกว่ารังไข่ข้างขวา กายวิภาคระบบสืบพันธุ์ของกวางเพศเมียมีความคล้ายคลึงกันในแต่ละชนิด และมีความใกล้เคียงกับระบบ สืบพันธุ์ของสัตว์เคี้ยวเอื้องขนาดเล็ก ยกเว้นการหายไปของเยื่อยึดเหนี่ยวระหว่างปีกมดลูก 2 ข้างของ กวางรูซ่าซึ่งส่งผลให้มีการเคลื่อนที่ของอสุจิจากปีกมดลูกข้างหนึ่งไปยังอีกข้างได้ (interconual transport) นอกจากนี้ ยังพบว่าจำนวนวงแหวนคอมดลูกกวางสายพันธุ์อื่นและลูกผสมมี 4 วง ในขณะที่ กวางรูซ่ามีจำนวนวงแหวนคอมดลูก 6 วง และแต่ละชนิดมีการจัดเรียงตัวของวงแหวนคอมดลูกที่แตกต่าง กัน โยมีการจัดเรียงซ้อนทับกัน ทำให้เมื่อสอดท่อผสมเทียมผ่านปากช่องคลอดไม่สามารถสอดผ่านเข้าสู่ ช่องเปิดคอมดลูกส่วนท้ายและเข้าสู่มดลูกได้ จากการศึกษาระบบสืบพันธุ์กวางในครั้งนี้ยังพบลักษณะรู เปิดคอมดลูกด้านนอกที่แตกต่างกัน 5 ชนิด คือ Star, Cluster, Bump, Spiral และ Duckbill จากที่เคย มีรายงานในแพะ 6 ชนิดด้วยกัน ซึ่งลักษณะนี้เองที่ทำให้เกิดการติดค้างของท่อผสมเทียมไม่ให้เข้าสู่ ภายในโพรงคอมดลูก การหล่อซิลิโคนและสร้างรูปแบบจำลองระบบสืบพันธุ์กวางเพศเมียสายพันธุ์ต่าง ๆ และลูกผสม ของกวางในเขตร้อนจะช่วยชทำให้สามารถศึกษารูปแบบระบบสืบพันธืของกวางเพศเมียได้แพร่หลาย และง่ายขึ้น กระบวนการนี้ทำได้ง่ายกว่าการใช้วิธีกำซาบด้วยพลาสติกซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง ต้องใช้ครุภัณฑ์ และวัสดุอุปกรณ์มากกว่า ต้นแบบระบบสืบพันธุ์ 1 ตัวอย่าง สามารถถอดแบบออกมาได้หลากหลาย การ ใช้ซิลิโคนคุณภาพดีและมีความเหมือนจริงกับอวัยวะจะเป็นขั้นตอนต่อไปในกระบวนการผลิตรูปจำลอง ระบบสืบพันธุ์เพื่อให้เกิดความเข้าใจได้อย่างลึกซึ้งมากกว่าเดิม ข้อมูลที่ได้จากการศึกษาครั้งนี้เป็นข้อมูลที่เก็บได้จากตัวอย่างกวางซึ่งส่วนใหญ่จะมาจากการตาย ด้วยอุบัติเหตุ จำนวนตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษายังมีน้อย เนื่องจากในประเทศไทยยังไม่มีความนิยมบริโภค เนื้อกวางอย่างแพร่หลาย จากทัศนคติ และข้อบังคับในการส่งโรงเชือด และชำเหละกวางซึ่งส่วนใหญ่ต้อง จดทะเบียนสัตว์อนุรักษ์ การวิจัยจึงต้องดำเนินต่อไปอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เพิ่มมากขึ้นในอนาคต
รายละเอียดการนำไปใช้งาน
เอกสาร Final Paper(s)
  • -

ทีมวิจัย

ที่ นักวิจัย หน่วยงาน ตำแหน่งในทีม การมีส่วนร่วม (%)
1สินีนาฏ เข็มบุบผาคณะสัตวแพทยศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชหัวหน้าโครงการ70
2จักรพงษ์ เมืองทรัพย์คณะสัตวแพทยศาสตร์ ราชมงคลศรีวิชัย วิทยาเขตนครศรีธรรมราชผู้ร่วมวิจัย30