โครงการวิจัย

การพัฒนาสูตรอาหารเพาะเลี้ยงเห็ดแครงในถุงโดยการนากากมะพร๎าวสดเปรียบเทียบกับกาก

มะพร๎าวอบแห๎ง และอัตราทดแทนราข๎าวละเอียด วางแผนการทดลองแบบ Completely Randomized

Design (CRD) มีจานวนทั้งหมด 9 สิ่งทดลอง ผลการศึกษาในห๎องปฏิบัติการ พบวํา การเจริญของเส๎นใยเห็ด

แครงมีความแตกตํางกันหลังจากการเพาะเลี้ยงที่อายุ 3 5 และ 7 วัน การเจริญของเส๎นใยเห็ดหลังจากอายุ 7

วัน พบวํา สูตรร าข๎าวละเอียด 100 เปอร๑เซ็นต๑ เส๎นใยเห็ดแครงเจริญได๎ดีที่สุด มีเส๎นผํานศูนย๑กลางโคโลนี 8.96

เซนติเมตร เส๎นใยเจริญได๎ดีกวําสูตรกากมะพร๎าวสดทดแทนร าข๎าวละเอียด 25 เปอร๑เซ็นต๑ และสูตรอาหารกาก

มะพร๎าวอบแห๎งทดแทนร าข๎าวละเอียด 25 เปอร๑เซ็นต๑ มีเส๎นผํานศูนย๑กลางโคโลนี 8.94 และ 8.89 เซนติเมตร

ตามล าดับ การศึกษาประสิทธิภาพการผลิตเห็ดแครงในถุงพลาสติก พบวํา สูตรกากมะพร๎าวอบแห๎งทดแทนรา

ข๎าวละเอียด 25 เปอร๑เซ็นต๑ ให๎ผลผลิตมากที่สุด เทํากับ 49.96 กรัมตํอก๎อน รองลงมา คือ สูตรราข๎าวละเอียด

100 เปอร๑เซ็นต๑ และสูตรกากมะพร๎าวอบแห๎งทดแทนราข๎าวละเอียด 50 เปอร๑เซ็นต๑ ให๎ผลผลิตเทํากับ 46.09

และ 41.21 กรัมตํอก๎อน ตามล าดับ ในการผลิตเห็ดแครงที่มีต๎นทุนน๎อยที่สุดและรายรับสุทธิมากที่สุด คือ สูตร

กากมะพร๎าวสดทดแทนราข๎าวละเอียด 50 เปอร๑เซ็นต๑ มีต๎นทุน 35.28 บาทตํอกิโลกรัม และรายรับ 164.72

บาทตํอกิโลกรัม รองลงมาคือ สูตรกากมะพร๎าวสดทดแทนร าข๎าวละเอียด 25 เปอร๑เซ็นต๑ และสูตรกากมะพร๎าว

อบแห๎งทดแทนร าข๎าวละเอียด 25 เปอร๑เซ็นต๑ มีต๎นทุนการผลิต 37.00 และ 37.63 บาทตํอกิโลกรัม ตามลาดับ

มีรายรับสุทธิ 163.00 และ 152.37 บาทตํอกิโลกรัม ตามลาดับ จากผลการทดลองแสดงวํากากมะพร๎าวชํวย

ลดต๎นทุนการใช๎ราข๎าวละเอียดได๎มากถึง 57 เปอร๑เซ็นต๑ การพัฒนาวัสดุเพาะจากก๎อนเชื้อเห็ดเกําทดแทนขี้

เลื่อยใหมํ เมื่อน าวัสดุไปท าการวิเคราะห๑องค๑ประกอบทางอาหารที่มีในวัสดุเพาะขี้เลื้อยไม๎ยางพาราใหมํกับวัสดุ

จากก๎อนเชื้อเพาะเห็ดเกํา พบวํา วัสดุจากก๎อนเชื้อเพาะเห็ดเกํามีโปรตีน (5.27±0.04 เปอร๑เซ็นต๑) สูงกวําขี้

เลื่อยไม๎ยางพาราใหมํ (1.37±0.05 เปอร๑เซ็นต๑) แตํวัสดุจากก๎อนเชื้อเพาะเห็ดเกํามีไขมัน (0.655±0.001

เปอร๑เซ็นต๑) ต่ากวําขี้เลื้อยไม๎ยางพาราใหมํ (7.359±0.074 เปอร๑เซ็นต๑) สํวนของพลังงาน (calories/g) พบวํา

วัสดุจากก๎อนเชื้อเพาะเห็ดเกํา (2,979±63.0 calories/g) สูงกวําวัสดุเพาะขี้เลื่อยไม๎ยางพาราใหมํ

(2,660±180.2 calories/g) การพัฒนาวัสดุเพาะจากก๎อนเชื้อเห็ดเกําทดแทนขี้เลื่อยและการใช๎กากมะพร๎าว

ทดแทนราข๎าวละเอียดสาหรับเพาะเลี้ยงเห็ดแครง (Shizophyllum commune) วางแผนการทดลองแบบ

Completely Randomized Design แบํงเป็น 3 การทดลองได๎แกํชุดที่ 1 อัตราก๎อนเชื้อเกําทดแทนขี้เลื้อย

จ านวน 5 สิ่งทดลอง ชุดที่ 2 อัตราก๎อนเชื้อเกําทดแทนขี้เลื่อยกับกากมะพร๎าวสดทดแทนร าข๎าวละเอียดจานวน

11 สิ่งทดลอง และชุดที่ 3 อัตราก๎อนเชื้อเกําทดแทนขี้เลื้อยกับกากมะพร๎าวอบแห๎งทดแทนราข๎าวละเอียด

จานวน 11 สิ่งทดลอง ผลการศึกษาพบวํา อัตราขี้เลื่อยกับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 100:0 มีการเจริญของเชื้อดีที่สุด

คือ 10.41 เซนติเมตร อัตราขี้เลื่อยกับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 25:75 และกากมะพร๎าวสดกับราข๎าวละเอียด 75:25

ให๎น้าหนักผลผลิตมากที่สุด คือ 105.37 กรัมตํอก๎อน สาหรับองค๑ประกอบของการผลิตอัตราขี้เลื่อยใหมํกับ

ก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 100:0 ผสมกับกากมะพร๎าวสดกับราข๎าวละเอียด 0:100 มีจานวนดอกเห็ดมากที่สุด คือ

116.5 ดอกตํอก๎อน อัตราขี้เลื่อยกับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 50:50 ผสมกับกากมะพร๎าวอบแห๎งกับราข๎าวละเอียด

(ค)

25:75 มีความกว๎างดอกมากที่สุด คือ 3.37 เซนติเมตร อัตราขี้เลื่อยกับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 50:50 ผสมกับกาก

มะพร๎าวอบแห๎งกับราข๎าวละเอียด 50:50 มีความยาวดอกมากที่สุด คือ 3.20 เซนติเมตร และอัตราขี้เลื่อยไม๎

ยางพารากับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 0:100 ให๎ความหนาของดอกเห็ดมากที่สุด คือ 0.45 เซนติเมตร จากการคิดต๎น

และรายรับในการผลิตเห็ดแครง 1 กิโลกรัมพบวํา อัตราขี้เลื่อยกับก๎อนเชื้อเห็ดเกํา 50:50 และกากมะพร๎าวสด

กับร าข๎าวละเอียด 25:75 มีต๎นทุนน๎อยที่สุดและรายรับสุทธิมากที่สุดคือ 16.83 และ 183.17 บาทตํอกิโลกรัม

จากการทดลองแสดงวําก๎อนเชื้อเห็ดเกําและกากมะพร๎าวสามารถนามาทดแทนได๎ โดยมีต๎นทุนต่าสุดและมี

รายได๎สูงสุด

• -